De metro / Metroul. Een kort verhaal uit Roemenië

Metroul

Luni dimineața auzi metroul intrînd în stație încă de cînd băga cartela în aparat și, deși nu era în întîrziere, și chiar dacă ar fi fost, nu era vreo problemă, totuși îl cuprinse dorința absolută de a prinde acel metrou, o dorință nu atît ca o poftă cît ca un bizar chef de răzbunare, și se năpusti în jos pe scări. Se întîmplă însă un lucru foarte curios. Așa cum se zice că atunci cînd mori, întreaga viață îți trece prin fața ochilor, în cele cîteva secunde cît îi trebui lui T. să sară toate treptele îi trecu prin minte cu o viteză ilegală toată viața lui. Ea îl umplu de ură și de tristețe și de dorință de a rezolva lucrurile prin îmbrățișări și prin muncă și prin strigăte în pustie. Numita viață se înfățișă cu proptelele ei de PFL și trambulinele ei de carton, cu oameni înșirați pe drugi ca jucătorii de plastic în fotbalul de masă, cu animale care se chinuie și halde de fosfogips și flori pe anumite străduțe. Ea nu se organiza în jurul a nimic, nici măcar în jurul lui, și singurul lucru care păru vag interesant, singura măreție a vieții lui, venea din felul extraordinar de calm și de tăcut în care îl ignora pe el exact așa cum ar fi ignorat un artropod de azot lichid din Centura Kuiper. Nu exista nici un model care să se repete în această viață, se puteau observa doar anumite gesturi pe care el le reluase mereu fără ca asta să conducă vreodată la evenimente asemănătoare.

Un doctor care aflase că are cancer în chiar dimineața aia îi tăiase cîndva cordonul ombilical. O asistentă bătrînă îi făcuse mai tîrziu penicilină care nu îl deranja nici pe departe atît de mult pe băiatul de 5 ani, cît lucrul oribil pe care i-l spunea de fiecare dată, și care-i apăruse în cap toată viața cînd lucrurile se împuțeau, că acul va intra ușor, ca avionu’ într-un nor. Nu văzuse niciodată mai multă înțelepciune și mai multă dăruire decît în clasa a treia la colega lui de bancă Baicuș Adriana, de care urma să nu se despartă niciodată - dacă soarele avea să explodeze, ei tot aveau să fie împreună unul lîngă altul. Încă nu-i înapoiase Adrianei cheile de la casă, pe care ea le furase atunci ca să i le lase lui. Anii nesfîrșiți pierduți cu sportul și condensați apoi în amintiri fugace, în cea mai proastă decalcomanie, trimițînd acum în căpățîna lui ecoul unei fericiri aproape brutale, fericirea de a alerga după minge prin iarbă, și cîteva goluri senzaționale, decisive, pe care le dăduse. Golul după un sprint infernal cu frații Buda de-o parte și de alta, nedezlipiți de el, gîfîind, încît în fiecare secundă aștepta să fie secerat de unul din ei, dar faultul nu venise și alergaseră așa toți trei, ca un siamez triplu, dar cu mingea tot timpul sub controlul lui și apoi șutul cu sete, cu stîngul și mingea se dusese ca dirijată de un astronom exact unde trebuia, sau cînd îl driblase pe însuși Bezmentu, bestia care juca la club, și Luciana se uitase la el ca la draci bălțați și îi adusese apă să bea, sau golul ăla dat orbește din întoarcere și din unghi, și mingea se așezase pe picior cum se așază ea uneori de mai mare dragu’ și se dusese tare și cu un pic de boltă în același timp, ca van Basten contra lui Dasayev, de nu-i venise să creadă perfecțiunea acelui gol și adversarii își puseseră mîinile în cap, zdrobiți ca de Dumnezeu însuși, sau penaltiul ăla, parcă se făcuse seară exact între cel de dinainte și al lui, era tîrziu, jucau cu o echipă din alt cartier, era sîngeros, și mingea se dusese în vinclu ca la televizor și toată lumea urlase pentru că victoria era a lor, da, a lor.

De metro

Maandagochtend hoorde hij de metro het station binnenrijden op het moment dat hij zijn ticket in het apparaat stopte en hoewel hij niet verlaat was – en zelfs als hij dat wel was geweest, was het nog geen probleem – voelde hij toch een dwingend verlangen om die metro te halen, een verlangen dat niet zozeer iets als de lekkere trek was, als wel een soort bizarre vorm van wraaklust, en hij spurtte de trap af. Er gebeurde echter iets heel merkwaardigs. Zoals men zegt dat wanneer je doodgaat, je hele leven voor je geestesoog voorbijtrekt, zo trok, gedurende de paar tellen die T. nodig had om alle treden te nemen, met een illegale snelheid zijn hele leven aan hem voorbij. Het vervulde hem van afkeer en droefheid en de wens om dingen op te lossen door omhelzingen en door werk en door geschreeuw in de wildernis. Dat zogeheten leven verscheen met zijn stutten van zachtboard en zijn springplanken van karton, met op stangen geprikte mensen als de plastic spelers bij tafelvoetbal, met gepijnigde dieren en afvalhopen van fosforgips en bloemen in bepaalde straten. Het vormde zich niet om iets heen, zelfs niet om hem heen, en het enige wat hem vagelijk interessant toescheen, de enige grootsheid van zijn leven, kwam voort uit de buitengewoon kalme en zwijgzame manier waarop het hem negeerde, precies zoals het een geleedpotige van vloeibare stikstof in de Kuipergordel zou hebben genegeerd. Er bestond geen model dat zich herhaalde in dit leven, er vielen alleen bepaalde gebaren waar te nemen die hij telkens opnieuw maakte zonder dat dit ooit tot vergelijkbare gebeurtenissen leidde.

Een dokter die juist die ochtend te horen had gekregen dat hij aan kanker leed, had ooit zijn navelstreng doorgesneden. Een bejaarde verpleegster had hem later penicilline toegediend, waar de vijfjarige jongen zich op geen stukken na zoveel aan ergerde als het vreselijke ding wat ze hem ieder keer zei, en dat zijn hele leven lang in zijn hoofd opkwam wanneer de dingen klote gingen, dat de naald soepeltjes naar binnen zou glijden, als een vliegtuig in een wolk. Hij had nooit meer wijsheid en toewijding gezien dan in de derde klas van de kant van de klasgenote met wie hij de bank deelde, Adriana Baicuș, van wie hij zich nooit zou laten scheiden – zelfs als de zon zou exploderen, dan nog zouden ze bij elkaar blijven. Hij had Adriana de sleutels van het huis nog niet teruggegeven, die zij toen had gepikt om ze bij hem achter te laten. De eindeloze jaren die hij had vergooid met sport en vervolgens had gecondenseerd in vluchtige herinneringen, in de slechtste decalcomanie, die nu de weerklank van een bijna grof geluk in zijn bovenkamer deed belanden, het geluk waarmee het door het gras achter een bal aan rennen gepaard gaat, plus een paar sensationele, beslissende doelpunten die hij had gescoord. Het doelpunt na een hels sprintje met aan weerskanten van hem de gebroeders Buda, die hijgend met hem opliepen, zodat hij ieder moment verwachtte door een van hen te worden getackeld, maar de overtreding was niet gekomen en zo waren ze met z’n drieën voortgerend, als een Siamese drieling, maar met de bal de hele tijd aan zijn voet gevolgd door dat harde schot, met z’n linker, en de bal was, alsof hij werd bestuurd door een astronoom, precies terechtgekomen waar het de bedoeling was, of toen hij niemand minder dan Bezmentu voorbij was gedribbeld, die kanjer die bij een club speelde, en Luciana had naar hem gekeken alsof hij een geestverschijning was en had hem water gebracht om te drinken, of dat doelpunt dat hij blindelings had gemaakt in de draai en van opzij, en hij had de bal op zijn wreef genomen op een manier zoals je alleen maar kon dromen en hij was hard en tegelijkertijd met een boogje, zoals Van Basten tegen Dasajev, het doel in gevlogen zodat hij zelf niet kon geloven wat een volmaakte goal dat was en zijn tegenstanders hadden naar hun hoofd gegrepen alsof ze door Onze-Lieve-Heer zelve waren verpletterd, of die strafschop, de avond leek te zijn gevallen precies tussen de vorige en die van hem in, het was laat, ze speelden tegen een team uit een andere wijk, het was een slachtpartij, en de bal was de bovenhoek in gevlogen zoals op de televisie en iedereen had gebruld omdat de overwinning van hen was, ja, van hen.

Toate astea se activau extraordinar de rar în memoria lui, pentru că anii, ăia, 13, 14, chiar și 15, fuseseră retrospectiv scăldați în insignifianța oribilă a provincialității, T. se recunoștea perfect în băiatul de 7 ani care fusese, dar ăla de 13 ani era un amețit care trimite scrisori echipelor de fotbal din străinătate, care noaptea închidea ochii și analiza golul ăla al lui Klinsmann, din plonjon, modificînd imperceptibil traiectoria balonului, dîndu-i o nouă, supremă curbură, suficientă cît să ocolească vîrfurile degetelor portarului, ele însele atroce umflate în mănușile lor. Și T. putea să jure că sărind ultimele patru trepte, deja fără să mai vrea să le sară, femeia din urmă și nimeni alta îl va lua în brațe ca moartea, ca moartea pe care o încuviințezi pentru că deodată știi și tu că aici e toată frumusețea născocită a lumii, și va vedea pantoful ei care o dată la două zile se ascundea în cămară din cauza felului diabolic în care ușile se deschideau și se închideau împingînd lucrușoarele de pe jos puțin cîte puțin, așa cum se încrețește scoarța terestră, și inelele ei pe care le scotea din punga aspiratorului ca din creierul unui spînzurat, și poza ei cu rochia indigo cu buline albe, care îl băga în șocuri electrice pentru că exact așa era cana lui de plastic de la grădinița infernală, singura lui posesiune pe acest pămînt, și totuși rochia aia fusese unul din motivele pentru care se îndrăgostise de ea, atît de nemiloase sînt lucrurile din viața noastră, sau ferestrele lor, acolo la etaj cînd se întorcea și parca mașina și nu avea curaj să închidă radioul și să intre în casă și să se certe din nou cu ea, iar asta fără să scoatem un cuvînt despre înmormîntări, despre morți numai de bine iar despre înmormîntări numai de rău.

Cînd ajunse jos, metroul avea încă ușile deschise, dar T. nici nu se mai uită la el, ci se îndreptă către scaune și se așeză. Metroul plecă și aproape imediat celelalte scaune de pe peron se și ocupară. Totul era simplu acum. Curînd nu mai era decît un om care așteaptă metroul ca să se ducă la birou. Mai erau patru minute și așteptarea asta nu punea nici o problemă, era o apăsare constantă, previzibilă, și aproape plăcută, ca a unei plăpumi grele, iarna departe. Metroul celălalt se apropia din sens invers și T., auzind bubuitul familiar, precedat de o blîndă adiere de aer industrial, se uită curios, așteptînd ca monstrul să se manifeste. În loc de monstru, din tunelul mitologic apăru un tren aproape simpatic, cu o față care inspira încredere, pătrățos și cuminte, urît și stabil, omul cu care vrei să-ți măriți fata, cu un metrou, nu cu o motocicletă, căci nu-ți pasă de fericirea ei, ci de liniștea ei. Gîndul la această fată pe care încă nu o avea îi spulberă complet lui T. așteptarea cea confortabilă, minutele cele adevărate, pline de adevărul lor asemănător cu metroul. Amintirea anamnezei vertiginoase de adineauri, de pe scările murdare, îl revoltă o clipă. Ar fi cazul să fim scutiți de asemenea revelații fără acordul nostru, așa în drum spre muncă, de vreme ce ne-am trezit la ora la care trebuia, ne-am îmbrăcat cu hainele pe care ceilalți se așteaptă să le purtăm și ne plătim taxele așa cum se cuvine, cu mici matrapazlîcuri fără de care ți-ar fi și rușine să mai trăiești.

Al die dingen kwamen buitengewoon zelden op in zijn geheugen, want achteraf gezien waren die jaren 13, 14, zelfs ook 15, ondergedompeld in de gruwelijke banaliteit van het provincialisme, T. herkende zich perfect in die jongen van zeven die hij geweest was, maar die van 13 was een mafkees die brieven stuurde naar buitenlandse voetbalclubs, die ’s nachts zijn ogen dichtdeed en dat doelpunt van Klinsmann analyseerde, die in duikvlucht onmerkbaar de richting van de bal had veranderd en er een nieuw, schitterend boogje aan had gegeven, genoeg om de vingertoppen van de keeper te vermijden, die vreselijk opgezwollen waren in hun handschoenen. En T. kon er een eed op doen dat toen hij de laatste vier treden af sprong, al zonder het verlangen er nog af te springen, de vrouw achter hem en niemand anders hem in haar armen zou nemen als de dood, als de dood waarmee je instemt omdat eindelijk tot je doordringt dat de hele verzonnen schoonheid van de wereld hier is, en hij zal haar schoen zien die zich om de dag in de voorraadkast verstopte vanwege de duivelse manier waarop de deuren werden geopend en gesloten zodat de spullen op de grond beetje bij beetje opzij werden geduwd, zoals de aardkorst kreukelt, en haar ringen die hij uit de zak van de stofzuiger haalde als uit de hersenen van een gehangene, en haar foto met de paarse jurk met witte stippels, die hem elektrische schokken bezorgde want hij was precies zoals zijn plastic mok op die helse kleurschool, het enige wat hij op deze aarde bezat, en toch was die jurk een van redenen geweest waarom hij verliefd op haar was geworden, zo meedogenloos zijn de dingen in ons leven, of hun vensters, daar op de bovenverdieping wanneer hij keerde en de auto parkeerde en niet het lef had om de radio uit te zetten en het huis binnen te gaan en weer ruzie met haar te maken, en dat zonder dat we een woord vuilmaken aan begrafenissen, over de doden niets dan goeds, en over begrafenissen niets dan kwaads.

Toen hij beneden was, stonden de deuren van de metro nog open, maar T. keek er niet eens meer naar, hij liep in de richting van de stoeltjes en ging zitten. De metro vertrok en bijna meteen werden ook de andere stoeltjes op het perron bezet. Alles was nu eenvoudig. Algauw was hij niets anders dan een man die op de metro wacht om naar kantoor te gaan. Hij kwam over vier minuten en dat wachten vormde geen enkele probleem, het was een constante, voorspelbare en bijna aangename druk, als van een zwaar dekbed, ’s winters ver weg. De andere metro kwam uit de omgekeerde richting en toen T. het vertrouwde gedreun hoorde, voorafgegaan door een milde bries van industriële lucht, keek hij nieuwsgierig toe in afwachting van de verschijning van het monster. In plaats van het monster verscheen uit de mythologische tunnel een bijna sympathieke trein, met een aangezicht dat vertrouwen wekte, hoekig en braaf, lelijk en stabiel, de man met wie je je dochter graag ziet trouwen, met een metro, niet met een motorfiets, want het gaat je niet om haar geluk, maar om haar gemoedsrust. De gedachte aan deze dochter die hij nog niet had, verpestte voor T. volledig het comfortabele wachten, de echte minuten, vol van hun op de metro gelijkende waarheid. De herinnering aan de duizelingwekkende anamnese van zo-even, op de vieze trap, maakte hem even onpasselijk. We zouden zonder onze instemming verstoken dienen te blijven van dergelijke onthullingen, zomaar onderweg naar ons werk, in aanmerking genomen dat we op het juiste tijdstip zijn opgestaan, ons hebben gekleed zoals anderen van ons verwachten en netjes onze belasting hebben betaald, met kleine foefjes zonder welke je je zou schamen nog te leven.

T. se hotărî să fie și el irațional o zi din viața lui, se ridică și se îndreptă spre scări, hotărît să iasă la suprafață și să coboare din nou, ca să anuleze acel început profund greșit al zilei sale, un început mult prea greu agățat de o barcă prea ușoară. Lumea deja se apropia de peste tot, cu pași ezitanți, de metroul care încetinea, cu pași care parcă ziceau, cine, eu? sincer nu știu dacă mă voi sui în acest metrou, e o decizie pe care încă n-am luat-o și poate n-o voi lua niciodată. În acest timp, T. trecea printre ei în sens invers, luînd-o hotărît spre scări, acolo unde fusese înfrînt la venire. Însă de îndată ce începu să suie, se întîmplă ceva cu totul ridicol, ceva care pentru un moment îl făcu să-și zică amuzat really!? așa cum îți zici cînd urmează a doua lovitură, mult mai grea ca prima, dar apoi îngheță pentru că știu că totul devenise serios acum, cînd venea peste el viitorul la care nu se mai gîndise de mult, acea formă de viață netrăită, fortificată în propriul ei protest. Era o viață în care el și nimeni altul căuta orbește mîneca unei bluze ca s-o tragă ușurel afară din haină în vreme ce fetița care nu ținuse mîneca aștepta melancolică. Era limpede că viitorul acesta nu-l ignora, ci trăgea de el ca de o greutate enormă, în sus pe scările alea, ca de un mare obiect stricat, de care nu mai ai nevoie, dar pe care trebuie să-l duci undeva să-l arunci, în locul corect. Iar acest viitor, căruia T. îi smulgea cu mare caznă cîte o treaptă, îl învăța acum că făcuse enorma greșeală de a nu se fi bucurat de toată frustrarea pe care o simțise în trecut, pentru că frustrarea te făcea să fii viu și te învăța o mie de chestii, ea și nu împlinirea banală a acelor dorințe, pentru că în viitor urmau nenumărate momente în care deschidea emailul cu groaza că a primit un mesaj de la ea și era dezamăgit că nu primise nici un mesaj de la ea, și momente cînd ea nu înțelegea de ce lui nu-i plăcea rochia asta, cînd tuturor bărbaților le plăcea, și momente cînd se plimbau, era soare și o ploaie foarte fină și părul ei cald era o lume a iertării. În acest viitor era fetița care creștea cu el citindu-i despre pașa Dragut Reis care a trecut prin foc și sabie cetatea Policastro, era fetița care spunea că numai tata face bine senvișurile, pentru că are grijă să fie pîinea bine unsă și pe margine, să nu fie acolo ceva uscat și neinteresant, era fetița care bea apă cu el uitîndu-se țintă la ea, exact așa cum, în toate aceste case, cîte un copil bea însetat și serios din pahar și cîte un părinte se uita la el mut, absorbit, gîndindu-se, oare cît de tare îl va răni lumea pe acest copil.

De sus coborau tineri tenebroși a căror privire aluneca peste T. ca peste unul care nu mai avea nimic de împărțit cu oamenii vii ai prezentului, sau poate coborau ei înșiși pentru trei minute altundeva decît în stația de metrou. În viitor erau întoarceri din călătorii începute deja în trecut, ajungea un om înstărit, se muta pe strada Aldo Moro și avea două mașini de spălat, mergea pe stradă și se oprea lîngă peretele însorit pe care se întindeau plante roșii și verzi, a căror tăcere garanta unitatea lumii. Apoi străbătea parcuri pe băncile cărora zăcea cîte un tricou ud abandonat, anii treceau și el rata mai multe suflete. Pe treapta următoare, din ce în ce mai mulți bani și mai multă singurătate și nu mai juca niciodată fotbal și o zi din care nu vede acum decît imagini absurde, o mașină pe marginea autostrăzii, cu un tip plimbîndu-se pe lîngă ea cu telefonul la ureche, un chelner ușor aplecat în fața mesei, o pisică lungindu-se cît o zi de post și trecînd pe sub un gard. Și de-a lungul balustradei mai erau lucrurile despre care tot nu vrem să vorbim, din nou înmormîntări, după care rămîi singur în casă și deschizi un sertar plin de drăcii, de brațe rupte de ochelari, păstrate nu se poate ști de ce, ca niște picioare de lăcuste, din nou frustrare și Pekod și Shoa și Koa și limba ta o voi lipi de cerul gurii, ca în Iezechiel. La gura de metrou un vînzător îl întrebă cu o extraordinară căldură dacă vrea covrigi proaspeți, o căldură de parcă era prima oară în ziua aceea cînd oferea cuiva covrigi și o făcea cu toată prietenia. T. luă un covrig și se uită la ceas – pierduse deja un sfert de oră absolut aiurea – și începu să coboare iar scările de la metrou, liniștit, cu o liniște care nu dispăru nici după ce băgă cartela în aparat, cînd, din reflex, trase cu urechea să asculte dacă nu cumva metroul deja se apropia de stație, dar din tunel, curios, nu venea absolut nici un sunet, de parcă ar fi fost închis dintotdeauna și pentru totdeauna.

T. besloot om ook eens één dag van zijn leven onredelijk te zijn, hij stond op en liep in de richting van de trap, vastbesloten om aan de oppervlakte te komen en dan opnieuw af te dalen, om dat volkomen mislukte begin van zijn dag teniet te doen, een veel te zwaar begin dat aan een te licht schuitje hing. De mensen kwamen reeds overal vandaan, met aarzelende passen, en liepen in de richting van de vertragende metro gelopen, passen die leken te zeggen: wie, ik? Ik weet echt niet of ik in deze metro stap, dat besluit heb ik nog niet genomen en misschien neem ik dat ook wel nooit. Tegelijkertijd liep T. in omgekeerde richting tussen hen door, vastberaden op weg naar de trap, daar waar hij bij zijn aankomst was verslagen. Zodra hij die echter begon op te lopen, gebeurde er iets volslagen belachelijks, iets wat hem er een ogenblik toe bracht om geamuseerd really!? te zeggen, zoals je zegt wanneer de tweede klap volgt, veel harder dan de eerste, maar daarna verstijfde hij omdat hij wist dat alles nu serieus was geworden, nu hij werd bestookt door de toekomst waar hij lange tijd niet meer aan gedacht had, die niet-geleefde levensvorm verschanst in zijn eigen protest. Het was een leven waarin hij en geen ander blindelings de mouw van een blouse zoekt om hem zachtjes uit de jas te trekken terwijl het meisje dat haar mouw niet had vastgehouden weemoedig afwachtte. Het leed geen twijfel dat deze toekomst hem niet negeerde, maar aan hem trok als aan een enorm gewicht, die trap op omhoog, als aan een groot kapot voorwerp dat je niet meer nodig hebt, maar dat je ergens heen moet brengen om je er op de juiste plek van te ontdoen. Maar deze toekomst, waar T. met grote moeite trede voor trede aan wist te ontrukken, leerde hem nu dat hij de enorme blunder had begaan niet blij te zijn met alle frustraties die hij in het verleden had gevoeld, want frustratie zorgt ervoor dat je voelt dat je leeft en leert je duizend dingen, frustratie doet dat en niet de banale verwezenlijking van die verlangens, want in de toekomst volgden talloze momenten waarin hij zijn email opende, bang dat hij een bericht van haar had gekregen en dan teleurgesteld was dat er geen bericht van haar was, en momenten dat zij niet snapte wat hij niet leuk vond aan die jurk, terwijl alle mannen hem wel leuk vonden, en momenten dat ze wandelden, de zon scheen en het zachtjes motregende en haar warme haar een wereld van vergiffenis was. In deze toekomst was ze het dochtertje dat opgroeide terwijl hij haar voorlas over pasja Turkut Reis die de vesting van Policastro brandschatte, ze was het dochtertje dat zei dat alleen papa lekkere boterhammen klaarmaakte, want die smeerde tenminste ook boter op de randjes, zodat het daar niet droog en oninteressant was, ze was het dochtertje dat water dronk terwijl hij haar strak aankeek, net zoals nu, in al deze huizen, een kind dat dorstig en ernstig uit een glas drinkt terwijl een van de ouders zwijgend, in gedachten verzonken toekijkt en zich bedenkt hoe erg de wereld dit kind gaat kwetsen.

Van boven daalden schimmige jongeren af wier blikken over T. heen gleden als over iemand die niets meer te bieden had aan de levende mensen van het heden, of misschien daalden zijzelf voor drie minuten ergens anders af en niet in het metrostation. In de toekomst lagen terugkomsten uit reeds in het verleden aangevangen reizen, hij was een welvarend man geworden, hij was verhuisd naar de Aldo Morostraat en had twee wasmachines, hij liep over straat en bleef staan naast de zonovergoten muur bedekt met rode en groene bloemen, wier stilzwijgen de eenheid van de wereld waarborgde. Daarna liep hij door parken met bankjes waarop hier en daar een weggeworpen nat T-shirt lag, de jaren gingen voorbij en hij liep meerdere zielen mis. Op de volgende trede, steeds meer geld en meer eenzaamheid en hij speelde nooit meer voetbal en een dag waarvan hij nu slechts absurde beelden ziet, een auto langs de kant van de snelweg, met een vent die ernaast loopt te ijsberen met een telefoon aan zijn oor, een enigszins voorovergebogen kelner naast de tafel, een poes die zich uitrekt als een vastendag en onder een schutting door kruipt. En langs de leuning waren nog andere dingen waar we nog altijd niet over willen praten, opnieuw begrafenissen, waarna je thuis alleen achterblijft en een lade vol met spullen opentrekt, met afgebroken brillenpoten om onduidelijke redenen bewaard, als de poten van sprinkhanen, opnieuw frustratie en Pekod en Shoa en Koa en je tong plak ik tegen je gehemelte, zoals in Ezechiël. Op het metrostation vraagt een verkoper hem uitzonderlijk hartelijk of hij trek heeft in verse krakelingen, een hartelijkheid alsof het voor het eerst die dag was dat hij iemand krakelingen aanbood en hij deed het van ganser harte. T. nam een krakeling aan en keek op zijn horloge – hij had al een kwartier volkomen onzinnig verspild – en hij liep opnieuw over de metrotrap omlaag, kalm, met een kalmte die ook niet verdween toen hij zijn ticket in het apparaat stopt, toen hij, werktuiglijk, zijn oren spitste om te horen of de metro soms het station al naderde, maar vreemd genoeg kwam er geen enkel geluid uit de tunnel, alsof hij altijd al en voor altijd was afgesloten.

Vertaald uit het Roemeens door Jan Willem Bos