Passa Porta viert zijn 20ste verjaardag!
In 2024 vieren we het twintigjarige bestaan van internationaal literatuurhuis Passa Porta met tal van activiteiten. Het eerste grote feest is een avond met Nobelprijswinnaar literatuur 2021 Abdulrazak Gurnah op 8 april 2024, in samenwerking met de Muntschouwburg. De Tanzaniaanse auteur was in 2005, toen hij nog relatief onbekend was, al een eerste keer te gast bij Passa Porta. Zijn terugkeer naar Brussel is dan ook illustratief voor de werking en ambitie van het literatuurhuis om zowel te ontdekken talent als gevestigde grootheden te ontvangen en te laten schitteren.
Het begin
In 2004 slaan de literaire organisaties Het beschrijf en Entrez Lire de handen in elkaar. Op 2 maart 2004 wordt de symbolische eerste steen gelegd aan de Dansaertstraat, en in de eerste week van oktober opende in hartje Brussel een internationaal literatuurhuis, met 7 dagen aan activiteiten onder de goedkeurende blik van eregasten Hugo Claus en Jean-Philippe Toussaint.
Passa Porta werd algauw de gedroomde meertalige ontmoetingsplek waar lezers in contact komen met hun literaire idolen, waar auteurs en vertalers uit binnen- en buitenland een werkplek vinden en waar nieuw talent een podium krijgt.
In de afgelopen twintig jaar ontving het literatuurhuis meer dan 2000 auteurs uit de hele wereld, onder wie Margaret Atwood, Gao Xingjian, David Grossman, Herta Müller, Orhan Pamuk, Javier Marías, Amin Maalouf, Olga Tokarczuk en Annie Ernaux...
Wat in 2024?
Het jubileumjaar krijgt een feestelijk tintje. Tot en met november zullen we, naast de gebruikelijke programmatie, elke maand nieuwe activiteiten organiseren om onze verjaardag te vieren. We kijken terug naar de rijke geschiedenis en de indrukwekkende lijst van schrijvers die we de voorbije twee decennia in Brussel mochten verwelkomen.
En we kijken ook vooruit, naar hoe we ook in de toekomst de eindeloze stroom aan verhalen uit Brussel en de wereld een plek kunnen geven. We openen de deuren van ons huis en de poorten van de literatuur.
20 jaar Passa Porta in 20 momenten
- 2004 - Opening van het internationaal literatuurhuis in de Dansaertstraat in Brussel, op initiatief van twee literaire organisaties: het Nederlandstalige Het beschrijf en het Franstalige Entrez Lire. Eregasten zijn Hugo Claus en Jean-Philippe Toussaint. Ook de meertalige boekhandel Don Quichote opent dan zijn deuren. In 2005 werd de winkel omgedoopt tot Passa Porta Bookshop.
- 2004 - Eerste buitenlandse writers-in-residence. Vanaf 2007 biedt Passa Porta ook Belgische auteurs residenties in het buitenland aan.
- 2006 - Eerste Nobele Prijs Passa Porta voor Jorge Luis Borges. De volgende auteurs die deze postume publieksprijs ontvangen zijn Franz Kafka (2008), Hugo Claus (2009), Louis Paul Boon (2012), Pier Paolo Pasolini (2016), Marguerite Yourcenar (2017) en Virginia Woolf (2019).
- 2007 – Eerste editie van het tweejaarlijkse PASSA PORTA FESTIVAL, de opvolger van Het Groot Beschrijf. Eregasten op deze en volgende edities waren o.a. Orhan Pamuk, Fatou Diome, Ian McEwan, Jeroen Brouwers, Olga Tokarczuk, Juan Gabriel Vásquez, Jennifer Nansubuga Makumbi, A.S. Byatt, Reni Eddo-Lodge, Connie Palmen, Mohsin Hamid, Vladimir Sorokin, en Annie Ernaux.
- 2009 - De Europese Grondwet in Verzen, geschreven en vertaald door meer dan 40 Europese dichters, op initiatief van het Brussels Dichterscollectief en geremixed door David Van Reybrouck en Peter Vermeersch.
- 2009 - ICORN (International Cities of Refuge Network): Brussel is via Passa Porta lid van het netwerk van vluchtsteden en vangt voor het eerst een vervolgde schrijver op voor twee jaar.
- 2011 - PETRA: Colloquium van het Europese platform voor literair vertalers, met o.a. Michael Cunningham, Dubravka Ugresić en Alberto Manguel.
- 2011 - Brussels in Shorts, eerste internationale wedstrijd voor graphic short stories.
- 2012 - Eerste Lange Nacht van het Korte Verhaal.
- 2014 - 10 jaar Passa Porta met o.a. Bernardo Carvalho, Pieter De Buysser, Charly Delwart, Fouad Laroui, Chantal Maillard, Patrick McGuinness en Tommy Wieringa.
- 2016 - De literaire organisaties Het Beschrijf en Entrez Lire worden één team en veranderen hun namen in Passa Porta NL en Passa Porta FR.
- 2016 - Eerste Debutantenbal.
- 2017 – Start van CELA (Connecting Emerging Literary Artists), een langdurig Europees talentontwikkelingsproject met Passa Porta als een van de internationale partners.
- 2019 – Afronding van het project Vers Brussel, dat poëzie in de stad brengt via samenwerkingen tussen 12 dichters en evenveel beeldend kunstenaars. (Zie versbrussel.be)
- 2019 - Seneffe en août, een zomerresidentie voor auteurs en vertalers rond Franstalige Belgische literatuur, voor het eerst georganiseerd door Passa Porta FR.
- 2019 - Eerste Dead Ladies Show, een reeks op initiatief van Gaea Schoeters.
- 2021 - Start van het stadsproject Brussels City of Stories.
- 2023 - Passa Porta wordt ook een co-writing space voor schrijvers en een broedplek voor narratieve audiomakers.
- 2024 - Passa Porta voegt een beurs voor literair vertalers en podcastmakers toe aan de reeds bestaande Beurs Jacques De Decker voor jonge literaire makers over de taalgrenzen heen.
- 2024 - Passa Porta viert zijn 20ste verjaardag.