waalse stemmen / voix de wallonie
De zevende editie van het Stemmenfestival dat Passa Porta samen met CBiB jaarlijks in Mechelen organiseert, blijft voor een keer binnen de landsgrenzen. Met Caroline Lamarche, Myriam Leroy, Lisette Lombé en Caroline De Mulder.
Kostprijs
Programma
dit programma is toegankelijk voor mensen met beperkte mobiliteit.
Taal
dichter bij huis
De voorbije tien jaar heeft de vzw Cultural Bridges in Belgium (CBiB) poëzie, literatuur en muziek uit verre oorden zoals Hongarije, Polen, Turkije, Rusland en Spanje op onze bühne gebracht. Voor de zevende editie van het Stemmen-festival gaan ze het dichter bij huis zoeken, op het eerste gezicht althans. In kilometers gerekend stelt de afstand immers niet veel voor, maar met Waalse Stemmen waagt CBiB zich op zelden betreden terrein.
weekendje ardennen
Wallonië kennen de Vlamingen vooral van de weekendjes in de Ardennen. Of van de beperkte berichtgeving over politiek en samenleving in de Vlaamse media. Maar schrijvers of dichters uit het Zuiden van België? Georges Simenon natuurlijk, maar die is dood, net zoals de pas overleden en in Vlaanderen schromelijk onderschatte Brusselaar Pierre Mertens. Maar verder? Je moet al een kenner zijn om in een literatuurquiz een andere naam dan die van Amélie Nothomb in te vullen.
kwartet
Nochtans heeft Wallonië een bloeiende literaire scene, met zowel gevestigde schrijvers en dichters als opkomend talent. Kiezen is verliezen, maar met Caroline Lamarche, Lisette Lombé, Caroline De Mulder en Myriam Leroy heeft CBiB in samenwerking met het internationaal literatuurhuis Passa Porta een uitstekende staalkaart samengesteld. Een homogeen vrouwelijk kwartet dus, met dank aan het duo Toeval en Omstandigheden.
Geen Stemmen zonder aangepaste muziek. Pianist Sébastien Willemyns en accordeonist Julien De Borman, Walen met een passie voor Scandinavië, verkennen met Flygmaskin de grenzen tussen jazz, folk en ambient. Sinds 2021 doen ze dat in het gezelschap van Muriel, poétesse du quotidien et tisseuse d’images uit Luik. Boekhandel De Zondvloed verzorgt een stand met origineel en vertaald werk.
over de auteurs
Caroline Lamarche (Luik, 1955) heeft een omvangrijk oeuvre van romans, verhalen, dichtbundels en hoorspelen bij elkaar geschreven. Ze werkt graag samen met Vlaamse auteurs, een van haar hoorspelen gaat over een Franstalige vrouw die Nederlands wil leren om de gedichten van Leonard Nolens te lezen. Haar doorbraakroman “Le Jour du chien”, (“De dag van de hond”) werd met de Prix Victor Rossel, de voornaamste literaire prijs in Franstalig België, bekroond. Haar reeds indrukwekkende oeuvre blijft groeien. In september verscheen Le Bel Obscure, over een vrijgevochten vrouw die in de duistere geschiedenis van haar familie graaft en gaandeweg geconfronteerd wordt met de paradoxen van haar eigen bestaan. Nederlandse vertalingen van haar werk verschenen bij uitgeverij Vleugels.
Lisette Lombé (Namen, 1978) mocht zich de voorbije jaren (2024-2025) Poète*sse de Belgique – Dichter*es des Vaderlands noemen. Slam-dichteres, romancière, podiumartieste, activiste, beeldend kunstenaar, de Belgisch-Congolese Lombé denkt niet in hokjes of genres. Toch is de Franse taal de grote gemene deler, de grondstof waarmee ze haar kunstenaarschap vormgeeft. Passie, erotiek en de noodzaak tot verzet tegen onrecht zijn haar geliefde thema’s. Bij Poëziecentrum verschijnen haar boeken in het Nederlands.
Kun je als Vlaming een Waalse Stem vertolken? Caroline De Mulder (Gent, 1978) bewijst met verve dat het kan. Na een tweetalige opvoeding en studies Romaanse letterkunde in Parijs en Gent koos ze voor de taal van Molière om zich literair uit te drukken. Haar debuut “Ego Tango” kaapte in 2010 meteen de Prix Victor Rossel weg. De Mulder, docente Franse literatuur in Namen en Parijs, publiceerde onder meer de vermakelijke polar “Manger Bambi” (“Bambi lust je rauw”). “La Pouponnière de Himmler” (2023)speelt zich af tegen de achtergrond van het sinistere Lebensborn-programma waarmee de Nazi’s in bezet Europa een Arisch superras hoopten te kweken. De recent verschenen vertaling Heim (De Bezige Bij)werd in Vlaanderen en Nederland een heuse bestseller.
Myriam Leroy (Ottignies, 1982) raakte in Franstalig België bekend als journaliste, radiopresentatrice en documentairemaakster. Ze baarde opzien met #SalePute, een documentaire over misogyne cyberpesters die ze in 2021 met Florence Hainaut draaide. Haar eerste roman “Ariane”, over een destructieve vriendschap tussen twee tienermeisjes in Waals-Brabant, werd lovend onthaald. Begin dit jaar verscheen De vrouw zonder hoofd, (uitgeverij Tzara) de vertaling van haar derde roman waarin ze de onthoofde verzetstrijdster Marina Chaffroff aan de vergetelheid ontrukt. Leroy heeft intussen ook al drie theaterstukken op haar naam.
over de presentatoren
Stemmen blijft trouw aan zijn tweetalige formule. Auteurs lezen voor terwijl de vertaling op een groot scherm wordt geprojecteerd, en uiteraard verloopt ook de presentatie tweetalig. Daarvoor doen we een beroep op Knack-journalist en polyglot Jeroen Zuallaert, een oude bekende die eerder al met veel zwier Russische Stemmen (2018) en Spaanse Stemmen (2023) presenteerde. Tussendoor worden de auteurs geïnterviewd, over hun werk en de rol van literatuur in de wereld, of over de onzichtbare kloof die de taalgrens nog altijd vormt in ons land. Vragensteller van dienst is Dirk Leyman, literair journalist bij De Morgen en veelgevraagd interviewer bij literaire evenementen. Deze zelfverklaarde Francofiel publiceerde recent bij Uitgeverij Pelckmans Passage Parijs, een turf waarin hij de levens van befaamde 20ste-eeuwse schrijvers op het canvas van de Lichtstad projecteert.
foto's: caroline lamarche © valerie sonnier, lisette lombé © gilles fischer, caroline de mulder © francesca mantovani, myriam leroy © romain garcin
Binnenkort bij Passa Porta