In residentie: Technologie van Tederheid. Poëtische Schuilplaats

Tania Haberland
25.03.2021
Auteurstekst
TOT DIGITAL2

Tania Haberland is onze huidige schrijver-curator in residentie. Tijdens haar verblijf maakte ze een poëtisch toevluchtsoord voor het Passa Porta Festival 2021, als deel van haar project 'Technologie van Tederheid'. Het resultaat is een meertalige soundscape en videogedicht.

Kijk en luister naar de fluisterende bewegingen van lichamen en van water, naar een rivier van stemmen die stroomt op het ritme van de stad, en naar stadsverhalen die met elkaar worden verweven door de centrale lanen van Brussel. Met haar interventie creëert Haberland een toevluchtsoord voor hart en geest, een schuilplaats waar je terecht kan voor wat tederheid.

soundscape

videogedicht

Met tedere woorden van Brusselaars, sounds van DJ Coline Cornélis, dans van Hugo Mega, video van Romain Boniface, grafisme van Amina Saadi, stemmen van Lucie Pousset en Gökhan Kızılbuğa, en vertalingen van Maïté Graisse en Isadora Callens.

Wil je graag meer weten over 'Technologie van Tederheid'?
Verken Tania Haberlands website of Instagrampagina:

Poëtisch toevluchtsoord – Brussel


Er waren eens

heel lang geleden

en tegelijk in een niet zo ver verleden

rivieren

die door steden liepen

en ze stroomden

maar toen werden ze overwelfd

of verlegd, en toch –

blijven ze stromen

door de aderen in onze lijven

en stijgend

zoals de getijden van de oceaan en de maan

spoelen ze onze zorgen met zich mee

Wie je ook bent,

Waar je ook bent

Probeer je ogen te sluiten en gewoon naar deze woorden te luisteren –

geschreven woorden

gevonden woorden

herinnerde woorden

gegeven woorden

gedeelde woorden

gesproken woorden

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

Zacht

water omsluit je

warm,

de schoonheid van dit moment

danst met genegenheid en mededogen.

Genegenheid

Zachte genegenheid

mondt uit in aangeboden liefde


Waar doet het pijn?

Zoals deze boulevard.
Hij is groot.

Ooit was hij een rivier, een rivier, een rivier –

nu is hij een wonde, een schel, een snee

snijdt de stad doormidden – water

werd metro.

Er stonden gele bloemen langs de oevers

en een eiland.

Nu staan er winkels, een beursgebouw, winkels, cafés, winkels

en nagelsalons en winkels.

We stromen door de boulevard,

bloemen stromen door de boulevard.

Zal iemand ons plukken en ons parfum ruiken?

Mary Oliver schreef de volgende regels:

In de rivier zit een onvoltooibaar verhaal

en jij komt er ergens in voor

en het zal pas eindigen als alles eindigt.

Ga met je jachtige hart naar het kunstmuseum en de

kamer van koophandel

maar ga er ook mee naar het bos.
Het lied dat je
als kind hoorde zingen

in het loof

zingt nog steeds.

Het lied dat je als kind hoorde zingen

in het loof

zingt nog steeds.

Hoor je het?

Dus ik kwam naar Brussel om een lied over tederheid te brengen, maar vanaf de eerste dag was het Brussel dat me tendresse, tederheid, tenderness schonk. Een winkelier die haar hart tegen me luchtte over dat het haar eerste dag chemotherapie was en hoeveel tederheid ze voelde voor de verpleegsters die haar verzorgden. Een economiestudent en whizzkid die geduldig en met humor urenlang aan mijn stervende ouderwetse mobieltje werkte, alles behalve het moederbord verving en er nauwelijks iets voor vroeg, uit tederheid voor een vreemdeling in een vreemd land die graag naar huis wilde bellen.

Tracht eens met me mee te lopen, hiernaar luisterend, of hou anders je ogen maar gesloten

Wees geduldig met jezelf

verwelkom de stilte en zing met je ogen

tik me op de schouder.

Zing dat lieve en machtige woord –

tederheid

Laat die stomme strijd toch zitten, ontspan je vuisten, open je handen en armen en geef me een kneepje –

duik vol vertrouwen in het onbekende

Brussels kleed

Het was geen – Brussels kleed –

Was ’t Kidderminster? Nee –

Het Bos verkocht het aan de Wind –

En die – verkocht het mij –

’t Was aangenaam geprijsd –

Voor armelui – niet duur –

Voor kleine beurs betaalbaar van

Vogel – of Bedelaar –

’t Had Banen klein en harsig –

Van kleur – een warm Matbruin –

Gemaakt – van Droogte – en Zonneschijn –

Maar, toch het meest – van Zon –

Snel rolt de Wind – het uit –

En spreidt het op de Grond –

Hij – heeft de Heuvels gestoffeerd –

De Vijver – ook bekleed –

  • - Emily Dickinson

Luister goed naar de ander, al begint het gesprek te vervelen

Ontwaar de oogopslag die wegzakt in twijfel

Voor mij, voor jou, voor iedereen,

maak plaats voor een andere polsslag,

een andere zachte en sterke frequentie,

in harmonie met onze harten, zingend.

Een goedgunstig gevoel dat je toelaat om je genegenheid voor iets of iemand te tonen.
Het kan zich uiten in fysieke gebaren zoals een knuffel, een aai, een blik, woorden.

In materiële zaken zoals geschenken, foto’s, of meer abstracte zaken zoals momenten.

Tederheid is ook de ogen sluiten

van wie je liefhad.

hart dat huivert.

huid die me draagt,

de lucht die ik inadem,

Adem in en adem uit.
Er rest ons niets anders

dan inademen en uitademen

in en uit

in en uit

in en uit

Hou je hand vast met je andere hand. Hou het gewoon vast.

licht weerkaatst in de neerslag –

doordrenkt je met schoonheid,

zelfs al is er duisternis in de palm

van deze hand die jou vasthoudt.

Leg je hand op je hart. Hou het daar en adem gewoon.

Begrijp zonder woorden

een gebaar, een blik

een glimlach

Altijd aanwezig

stille weemoed

reddingsboei voor de verworpenen

Altijd aanwezig

Altijd aanwezig

Ik zie mijn hart door jouw ogen

jij kijkt aandachtig naar me

we zoeken om te vinden

waar het pijn doet.

Respecteer onze grenzen,

bevat onze behoeften

Een kopje thee zou nu wel helpen.

Wat is tederheid?

Wat is tederheid?

Een universele taal die zingt zonder woorden

benauwd op de borst

kwetsbaar en koortsig

Ik ben blij dat je bent wie je bent

Zonder woorden.

Breekbaar moment.
Zonder spreken.

Twee mensen omhelzen elkaar

kind, ouder, geliefde, broer of zus, vriend, vreemdeling

met iemand

gaan liggen, het hoofd in iemands schoot,

en die iemand streelt gewoon je haar

ruimte bieden, veilige ruimte

ruimte toestaan om tederheid te voelen, om los te laten

een veilige ruimte creëren waar je ze kan loslaten,

je gevoelens, en zonder je veroordeeld te voelen,

gewoon kwetsbaar zijn,

een poëtisch toevluchtsoord voor de ziel.

Het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien

deel informatie

verdedig met warmte

we zijn veiliger in groep

we zijn spreeuwen van sterrenstof

sneeuwvlokjes in een lawine

geruchten

we bootsen geluiden na:

Kpop, tik tok

zoals de beo

bewustzijn volgt misschien op onze innerlijke stem

laten we zoete aardappels wassen als de honderdste aap

want een kritieke massa is zoveel als wij allen

media, youtube, ig en google zoekopdrachten hielpen me dit gedicht te schrijven

jij hielp me dit gedicht te schrijven

je kan de horde horen

daar een spreeuwenzwerm

de punt van mijn pen zet een ommekeer in

langeafstandspendelaars

onzichtbare luchtcorridors

migraties klinken als klappende vleugels

kritieke overgang is een plotse kentering

die ontstaat als een kracht van buitenaf (roofdier)

een keerpunt veroorzaakt

in de schemering is de lucht een dansend zwart door de dichtheid van een zwerm

een brul als we die nacht het dak opgaan

fluisteren kan mompelen worden

tijger tijger vlammenvuur in het bos van 't nachtelijk uur*

en ver onder onze voeten

weten de vissen zichzelf te scholen

rivieren mompelen tegen oceanen en:

Iriseren is het verschijnsel waarbij bepaalde oppervlakken geleidelijk van kleur lijken te veranderen naarmate de gezichtshoek of de lichtinval verandert. Voorbeelden van iriserende kleuren zijn ondermeer zeepbellen, vlindervleugels, het parelmoer van schelpen en bepaalde mineralen. Het ontstaat vaak door structurele kleuring (microstructuren die het licht weerkaatsen). **

dit is het mompelen dat het goede in de mens doet gloeien


Tania Haberland, Brussel, maart 2021
Met de hulp van anonieme tederheidsdonoren uit Brussel, Wikipedia, William Blake, Emily Dickinson en Mary Oliver
Vertaald uit het Engels door Isadora Callens

* William Blake, 'The Tyger', vert. Erik Bindervoet

** https://en.wikipedia.org/wiki/Iridescence

Fragmenten uit: 'What Can I Say' uit Swan van Mary Oliver / 'Of Brussels – it was not 'van Emily Dickinson, vert. Peter Verstegen

Tania Haberland
25.03.2021