In gesprek met Behrouz Boochani

Een vooraanstaande politicus in Australië beweerde dat Behrouz Boochani nooit toegelaten zou worden tot het land. Boochani bewees niet enkel het ongelijk van de man, hij toonde ook de kracht van literatuur in deze strijd. ‘When you resist, you create something’ is zijn devies.

De Iraans-Koerdische journalist probeerde in 2013 Australië per boot te bereiken, om de etnische vervolging in zijn land te ontvluchten. Hij werd onderschept en opgesloten op Manus, een eiland dat bij Papoea-Nieuw-Guinea hoort. Daar ondervond hij de brutaliteit van de Australische immigratiepolitiek. Boochani schreef via versleutelde berichten over het leven in het detentiecentrum aan kranten en organisaties als The Guardian, The Sydney Morning Herald, het Refugee Action Collective en de Verenigde Naties, en bracht zo de wantoestanden aan het licht.

Deze essays en gedichten werden gebundeld als Alleen de bergen zijn mijn vrienden. Het won de prestigieuze Australische literatuurprijs, de Victorian Premier’s Literary Award, in zowel de categorie fictie als non-fictie. Het oordeel van de jury luidde: ‘Een verbluffend kunstwerk en een kritische beschouwing die zich niet eenvoudig laat omschrijven… een literaire triomf, verwoestend en transcendent.’ Nieuw Zeeland gaf de schrijver vervolgens een tijdelijk visum en verleende hem de vluchtelingstatus. Inmiddels is hij dankzij afstandsonderwijs ook gastdocent aan de universiteit van Berkeley in Californië.

In 2022 verscheen opvolger Freedom, Only Freedom – The Prison Writings of Behrouz Boochani. Het zijn ongepubliceerde teksten die hij in gevangenschap schreef, aangevuld met essays van migratie-experten. Boochani stelde het boek samen met zijn vertalers Moones Mansoubi en Omid Tofighian. Zij beschrijven de bundel als ‘gruwelijk surrealisme’, surrealisme als een model om het geweld aan de grenzen en de ervaring in de detentiecentra, tastbaar te maken.

Org. Passa Porta